IKASGAIAREN AMAIERA IRITSI DA!

Kaixo lagunak!

Gaurkoan hasieran egin nuen bidaia mapa abiapuntu hartu eta ikasgai honetan landu dugunarekin bat egingo dut. Modu honetan, ikasgaiari amaiera ematen hasiko naiz.

Bidaia mapan, ikasgaian ikastea gustatuko litzaizkidaken gaiak abiapuntutzat hartuta, Piageten aldiak eta Dienesen proposamena landu ez ditugula konturatu naiz. Bestalde, metodologia asko landu ditugun arren, beste  herrialde batzuetan erabiltzen diren metodologiak landu ez ditugula ohartu naiz. 

Espazioaren antolaketa ere zeharka landu dugun gai bat izan den arren, honen inguruko hausnarketa sakonago bat egitea gustatuko litzaidake jarraian. Jiménezek (2003) adierazten duenez, ikastetxeetan ikerketak oinarri hartzeko, honako aldaketa edo egokitzapenak egitea beharrezkoa da: denbora, espazioa eta pertsonarteko harremanak.

Denborari dagokionean, Jiménezek (2003) adierazten duena abiapuntu hartuta, ikastetxeak honen birmoldaketa bat egiteko beharrean daudela uste dut. Ikastetxeek gaur egun dituzten ordutegiek eta irakasleek curriculuma betetzeko duten presioa kontutan hartzen badugu, ikasleei beraien ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren protagonista eta honen parte-hartzaile aktibo izateko aukera gutxi eskaintzen zaizkiela uste dut. 

Ordutegi eta curriculum horren barnean ikasgaika banatutako orduak izaten dituzte, ikasgai bakoitza ordu betekoa izaten delarik gutxi gorabehera eta  bakoitza bestearengandik banatuta eta bata bestearen artean erlazioak ezarri gabe lantzen dira. Hori horrela izanik, ikasleek aukera gutxi izaten dituzte problemak identifikatu eta galderak eta hipotesiak egiteko, jarduerak proposatzeko, informazio bilketak burutzeko, ondorioak ateratzeko, hausnartzeko, etab.  Beraz, ikastetxeek duten denboraren antolaketa dela eta, ikerketari eskaini diezaioketen denbora oso txikia edo ezereza izaten da. 

Aurretik aipatutakoa aldatzeko edo egokitzeko, ikasgaika antolatutako ordutegi horietan moldaketak egin behar direla uste dut, ikasgaien artean erlazioak eginez, ikasgai bakoitza banatuta landu beharrean denen artek lotura egin eta metodologia berrien erabilera eginez. Aldaketa hau egiteko lehen pausoa, proiektukako metodologia izan daitekeela bururatzen zait. Ikasgelan arazo edo problema batetik proiektu bat sor daiteke eta proiektu hori abiapuntu hartuta ikasgai gehienen lanketa bultzatu daiteke, ikerketan oinarritutako ikaskuntza-irakaskuntza prozesua izanez. 

Espazioari dagokionean, denboraren antolaketaren antzera, honen moldaketa bat egiteko beharra dagoela ikusi dut. Izan ere, gaur egungo Lehen Hezkuntzako ikasgela gehienetan mahaiez betetako espazioak eta aukera gutxi eskaintzen dutenak aurki ditzakegu. Jiménezek (2003) adierazten duen moduan, txokoak eta esperimentazioa bultzatuko duten tailerrak eraikitzea oso ideia ona dela uste dut. Hori horrela izanik, ikerketa bideratzeko aukera anitzak izango ditu irakasle bakoitzak, txoko edo tailer bakoitzean material eta ekintza anitzak ikasleen eskura jarriz. Modu honetan, ikasleen motibazioa, autonomia eta kooperazioa bultzatuko dira. 

Espazioaren moldaketa hori abiapuntu hartuta, ulertzea zaila egiten zaidan ideia bat azaldu nahiko nuke. Haur Hezkuntzako geletan praktikak egiten aritu ostean, ikasle hauentzat egokitutako gelak txokoz eta tailer anitzez osatuta daudela ikusi dut. Ikasleek txoko hauetan parte hartzeko izaten duten motibazioa handia dela konturatu naiz, bakoitzaren interesak abiapuntu hartuta txoko batera edo bestera joateko aukera izaten dutelarik. 

Gainera, txoko hauetan autonomia izugarri lantzen dutela uste dut, bakoitzak erabakitzen baitu zer, nola, noiz, norekin, etab. egin nahi duen. Bestalde, txokoetan ikaskuntza handiak izaten dituztela ikusi dut, beraien kabuz esperimentatuz ideia eta galdera asko sortzen baitzaizkie, hauek ebazteko bide ezberdinak hartzen dituztelarik. Galdera horien ebazpenak lortzeko, gainerako ikaskideen eta irakaslearen laguntza eskatzen dute askotan, kooperazioa bultzatzen delarik eta sortutako kezka horietatik abiatuz ikasgela osoaren artean ebatzi dezaketen ikerketa prozesu bat martxan jartzen dela ikusi dut. Kooperazioa jardutea oso garrantzitsua dela uste dut, izan ere,  Ollerrek (2011) bere artikuluan esaten duen moduan, kooperazioaren bitartez bata bestearengandik ikasteko aukera ematen zaie ikasleei eta irakasleak berak ere ezagutza berriak ikasteko aukera izan dezake. 

Haur Hezkuntzako geletan modu honetan jarduten dutela ikusita, zergatik jartzen ditugu ikasleak Lehen Hezkuntzara igarotzean mahaietan eserita, irakasleak jakitunak eta informazio transmititzen dutenak bilakatuz?. Ez al litzateke esanguratsuagoa izango Lehen Hezkuntzan ere txoko eta tailerretan oinarritutako antolaketa horrekin jarraitzea?. Zergatik ematen da Haur Hezkuntzatik Lehen Hezkuntzara horrelako aldaketa handia, Haur Hezkuntzan jarraitzen den espazio antolaketak ikasleengan onura anitzak dituela jakinik?. 

Aurretik aipatu ditudan galderei eta landu gabe geratu zaizkidan hasieran aipatutako gai horiei egunen batean erantzuna aurkituko diedala pentsatua, sarrera hau amaitutzat ematen dut. 

Beste bat arte lagunak!